Bình chữa cháy là thiết bị không thể thiếu trong công tác phòng cháy chữa cháy tại gia đình, cơ quan, nhà xưởng, trường học,… Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa biết hạn sử dụng của bình chữa cháy là bao lâu và làm sao để nhận biết khi nào cần thay thế hoặc nạp sạc. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này để đảm bảo an toàn tối đa khi có sự cố xảy ra.
Nội dung chính
1. Bình chữa cháy có hạn sử dụng không?
Cũng như mọi thiết bị an toàn khác, bình chữa cháy có hạn sử dụng nhất định tùy theo từng loại và điều kiện bảo quản. Hạn sử dụng bình chữa cháy không chỉ phản ánh độ mới của bình mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng chữa cháy khi xảy ra hỏa hoạn.
Theo quy định tại QCVN 06:2022/BCA, các thiết bị phòng cháy chữa cháy phải được kiểm tra định kỳ và thay thế sau thời gian sử dụng nhất định, kể cả khi chưa từng được sử dụng.
2. Hạn sử dụng của các loại bình chữa cháy là bao lâu?
Mỗi loại bình chữa cháy đều có hạn sử dụng cụ thể, phản ánh khả năng hoạt động hiệu quả khi xảy ra hỏa hoạn. Việc nắm rõ thông tin này giúp bạn chủ động kiểm tra và thay thế kịp thời, đảm bảo an toàn cho người và tài sản.
Dưới đây là thời gian sử dụng trung bình của các loại bình chữa cháy phổ biến hiện nay:
- Bình chữa cháy bột (MFZ): từ 5 đến 8 năm.
- Bình chữa cháy khí CO2: khoảng 5 năm.
- Bình chữa cháy dạng bọt (foam): 3 đến 5 năm.
- Quả cầu chữa cháy tự động: khoảng 5 năm, tùy theo nhà sản xuất và điều kiện bảo quản.
Trong quá trình sử dụng, nếu bình đã đến hoặc vượt qua thời hạn này, bạn cần tiến hành kiểm tra, nạp sạc hoặc thay thế mới để đảm bảo hiệu quả chữa cháy tối ưu.
Việc sử dụng bình chữa cháy quá hạn tiềm ẩn nhiều nguy cơ, cụ thể như:
- Không hoạt động đúng cách: Khí hoặc bột trong bình có thể không phun ra khi cần thiết, làm mất kiểm soát đám cháy.
- Hiệu quả dập lửa suy giảm: Đặc biệt đối với các đám cháy lớn hoặc cháy hóa chất, bình quá hạn có thể mất áp lực, chất chữa cháy không còn hiệu quả.
- Gây nguy hiểm cho người dùng: Bình có thể bị rò rỉ khí, nổ van hoặc gặp trục trặc kỹ thuật khi kích hoạt.
- Vi phạm quy định an toàn PCCC: Khi bị kiểm tra, việc sử dụng bình chữa cháy hết hạn có thể bị xử phạt hành chính theo quy định hiện hành.
3. Cách kiểm tra hạn sử dụng bình chữa cháy
Việc kiểm tra hạn sử dụng của bình chữa cháy là một bước quan trọng để đảm bảo thiết bị này vẫn hoạt động hiệu quả khi xảy ra sự cố hỏa hoạn.Dưới đây là các dấu hiệu dễ nhận biết giúp bạn kiểm tra tình trạng bình một cách chính xác và nhanh chóng:
3.1. Quan sát tem kiểm định hoặc nhãn dán hạn sử dụng
Hầu hết các loại bình chữa cháy chính hãng đều có tem kiểm định an toàn hoặc nhãn ghi rõ ngày sản xuất và hạn sử dụng. Thời hạn này thường kéo dài:
- 5 năm với bình dạng bột (MFZ)
- 3 năm với bình CO2
- Một số loại có thể phải nạp sạc lại định kỳ 12–24 tháng, tùy theo quy định
Nếu đã quá thời hạn sử dụng bình chữa cháy ghi trên tem, bạn nên ngưng sử dụng và tiến hành thay thế hoặc nạp sạc lại.
3.2. Kiểm tra đồng hồ áp suất (với bình bột có đồng hồ)
Bình chữa cháy dạng bột thường được trang bị đồng hồ áp suất:
- Kim chỉ màu xanh lá: bình còn hoạt động tốt.
- Kim chỉ màu đỏ (trái): áp suất quá thấp, bình không còn đủ lực phun.
- Kim chỉ màu đỏ (phải): áp suất quá cao, nguy cơ rò rỉ hoặc nổ bình.
- Nếu kim không nằm trong vùng màu xanh, chứng tỏ bình đã hết hạn hoặc gặp sự cố bên trong.
3.3. Quan sát vỏ bình và van xả
Sau một thời gian sử dụng, bình chữa cháy có thể bị:
- Rỉ sét, ăn mòn, đặc biệt quanh khu vực đáy bình
- Van xả bị hư hỏng, nứt gãy hoặc rò rỉ khí
- Đây là dấu hiệu bình đã hết tuổi thọ sử dụng, dù hạn ghi trên tem vẫn còn. Bình như vậy cần được thay thế ngay để đảm bảo an toàn.
3.4. Lắc thử bình và kiểm tra trọng lượng
Đối với bình bột, bạn có thể lắc nhẹ để cảm nhận:
- Nếu cảm giác bình rỗng hoặc bột vón cục, chứng tỏ đã bị ẩm hoặc xuống cấp.
- Với bình CO2, hãy kiểm tra trọng lượng bình so với thông số trên vỏ. Nếu nhẹ hơn nhiều, rất có thể đã rò rỉ khí CO2 bên trong.
3.5. Dựa vào hồ sơ kiểm định và lịch bảo dưỡng
Nếu bạn làm việc tại doanh nghiệp, tòa nhà, hay cơ quan có hệ thống PCCC chuyên nghiệp thì:
- Hãy kiểm tra sổ theo dõi bảo trì bình chữa cháy
- Lưu ý các mốc nạp lại, thay thế hoặc kiểm định định kỳ đã được thực hiện hay chưa
- Một bình chữa cháy dù chưa hết hạn nhưng không được bảo dưỡng đúng định kỳ cũng mất khả năng hoạt động hiệu quả.
4. Khi nào nên nạp sạc và thay bình mới?
Để đảm bảo bình chữa cháy luôn hoạt động hiệu quả và an toàn khi xảy ra sự cố, việc xác định đúng thời điểm nạp sạc lại hoặc thay mới là điều rất cần thiết. Dưới đây là các hướng dẫn chi tiết giúp bạn nhận biết và xử lý đúng cách:
Trường hợp nên nạp sạc lại bình chữa cháy:
- Bình còn trong thời hạn sử dụng, thường từ 3 đến 5 năm tùy loại bình và nhà sản xuất.
- Bình không bị rò rỉ khí, móp méo hoặc gỉ sét trên thân, đáy bình hay khu vực van xả.
- Các bộ phận như van, vòi phun, chốt an toàn còn nguyên vẹn và hoạt động tốt.
- Bình có đồng hồ áp suất, và kim chỉ đang nằm trong vùng màu xanh, cho thấy áp lực bên trong vẫn đạt tiêu chuẩn.
Trường hợp cần thay mới bình chữa cháy:
- Bình đã quá 5 năm kể từ ngày sản xuất, dù chưa từng sử dụng.
- Bình đã được nạp sạc nhiều lần, nhưng các bộ phận như van, vòi hoặc chốt an toàn đã không còn đảm bảo độ kín và độ bền.
- Bình có dấu hiệu xuống cấp nghiêm trọng như rò rỉ khí, vỏ bị ăn mòn, phồng rộp, móp méo hoặc có vết nứt.
- Với bình CO2, trọng lượng bình nhẹ bất thường có thể cho thấy khí đã rò rỉ. Với bình bột, nếu lắc không cảm nhận được bột hoặc có hiện tượng vón cục thì cũng cần thay mới.
5. Lưu ý khi mua bình chữa cháy
Việc lựa chọn đúng loại bình chữa cháy không chỉ đảm bảo hiệu quả sử dụng khi xảy ra sự cố mà còn giúp bạn yên tâm hơn trong quá trình bảo trì, nạp sạc và kiểm định sau này. Dưới đây là những điều bạn nên lưu ý khi mua bình chữa cháy:
- Chỉ mua tại các đơn vị cung cấp thiết bị PCCC uy tín, có giấy phép kinh doanh rõ ràng, được cấp chứng nhận kiểm định an toàn.
- Kiểm tra kỹ tem kiểm định, ngày sản xuất và hạn sử dụng bình chữa cháy trước khi mua để tránh tình trạng mua phải bình tồn kho, gần hết hạn.
- Ưu tiên các đơn vị có chính sách bảo hành minh bạch, cam kết hỗ trợ đổi trả, bảo dưỡng và kiểm định định kỳ.
- Lựa chọn nơi có dịch vụ nạp sạc và bảo trì sau bán hàng để đảm bảo bình luôn sẵn sàng hoạt động.
Bạn có thể tham khảo tại Siêu thị thiết bị PCCC Thietbi114, một trong những đơn vị chuyên cung cấp bình chữa cháy chính hãng, đa dạng chủng loại, kèm dịch vụ kiểm định, nạp sạc tận nơi và bảo hành rõ ràng.
Hiểu rõ hạn sử dụng bình chữa cháy không chỉ giúp bạn bảo vệ an toàn tính mạng và tài sản, mà còn tuân thủ đúng các quy định PCCC. Việc kiểm tra, bảo trì và thay mới đúng lúc là trách nhiệm thiết yếu của mỗi cá nhân và doanh nghiệp.
